Werkgevers kunnen op eigen initiatief sinds begin dit jaar vrij eenvoudig een deel van de winst uitkeren aan hun werknemers in de vorm van een bonus. Er zijn 2 soorten winstpremies. De gecategoriseerde winstpremie en de identieke winstpremie. De ene al makkelijker in te voeren dan de andere. Beide met interessante fiscale en sociale voordelen.
Geen winstdeelname via participatieplan meer
Sinds 1 januari 2018 is het systeem van deelname in de winst via een participatieplan (ingevoerd door de wet van 22 mei 2001 betreffende de werknemersparticipatie in het kapitaal en in de winst van de vennootschappen) vervangen door een nieuwe winstpremie. Deze winstpremie bestaat uit een bepaald bedrag dan wel een percentage op het loon. Het totale bedrag van de winstpremie mag de limiet van 30% van de totale brutoloonmassa niet overschrijden bij het afsluiten van het boekjaar.
Extra premie
De winstpremie is een collectieve bonus met volgende kenmerken:
wordt toegekend aan alle werknemers maar zonder dat er collectief te behalen doelstellingen worden geformuleerd
kan niet gekoppeld worden aan individuele prestaties
kan niet worden toegekend ter vervanging van verloning, premies, voordelen in natura of van om het even welk voordeel
wordt niet opgenomen in de berekeningsbasis van de opzeggingsvergoeding of het vakantiegeld omdat de premie niet aanzien wordt als loon
heeft geen gevolgen voor de toekomst in die zin dat werknemers geen winstpremie kunnen opeisen
geldt niet voor bedrijfsleiders
Keuze tussen identieke dan wel gecategoriseerde premie
Bij een identieke premie wordt een gelijk bedrag of gelijk percentage van het loon toegekend aan alle werknemers. Een loutere mededeling van de beslissing van de algemene vergadering volstaat. Een beslissing met gewone meerderheid van stemmen.
Bij een gecategoriseerde premie is de hoogte van het bedrag afhankelijk van een objectieve verdeelsleutel (op basis van o.a. anciënniteit, graad en functie). De premie verschilt dan voor elke categorie van werknemers. Via afsluiting van een ondernemings-cao of een toetredingsakte.
Vrijstelling van sociale bijdragen
De werkgever wordt vrijgesteld van sociale bijdragen op deze bonussen want ze worden niet als loon beschouwd. De werknemer betaalt wel een solidariteitsbijdrage van 13,07 %.
Vrijstelling van personenbelasting
De premie wordt vrijgesteld van de personenbelasting. De premie is wel onderworpen aan een bevrijdende belasting van 7%.
In hoofde van de werkgever is de winstpremie niet aftrekbaar in de vennootschapsbelasting want wordt beschouwd als een verworpen uitgave. Het tarief van de vennootschapsbelasting is gelijk aan 29,58% voor aanslagjaar 2019.
Geldboetes
Wie de regels inzake de winstpremie overtreedt, wordt gesanctioneerd hetzij met een strafrechtelijke geldboete van 400 euro tot 4.000 euro, dan wel een administratieve geldboete van 200 euro tot 2.000 euro (sanctie van niveau 2 in het Sociaal Strafwetboek). Te vermenigvuldigen met het aantal betrokken werknemers.
Afsluitdatum boekjaar ten vroegste op 30 september 2017
De winstpremie kan voor de 1e keer worden toegekend op basis van de winst van het boekjaar met afsluitdatum ten vroegste op 30 september 2017.
Niet te verwarren met de bonusplannen
Naast dit nieuwe systeem blijft ook de niet-recurrente resultaatsgebonden bonus op basis van de cao nr. 90 bestaan (de zogenaamde bonusplannen). Dit is een (para)fiscaal vriendelijke bonus voor alle werknemers of groep(en) van werknemers op basis van vooraf vastgelegde collectieve doelstellingen. Er komt wel wat administratiewerk kijken bij de invoering ervan.
De RSZ beschouwt de bonus niet als loon voor een maximumbedrag van 3.313 euro bruto in 2018: 2.880 euro netto + een solidariteitsbijdrage van 13,07%, per kalenderjaar en per werknemer. In hoofde van de werkgever zijn de effectief toegekende voordelen onderworpen aan een bijzondere sociale zekerheidsbijdrage van 33%.
Voor de fiscus wordt de bonus vrijgesteld van belastingen ten belope van een maximumbedrag van 2.880 euro netto in 2018, per kalenderjaar en per werknemer.