Managementvennootschappen en bonussen in het vizier van de fiscus

Vlaamse bedrijfsleiders en ondernemers zijn doorgaans harde werkers, die het beste van zichzelf geven om hun bedrijf gezond te houden en te doen groeien. Ze zijn verantwoordelijk voor hun medewerkers en voor het eindresultaat dat ze met hun team realiseren. Het is dan ook vaak verantwoord dat ze zich op het einde van een geslaagd boekjaar een extra toekennen. Wees echter voorbereid op extra aanslagen van de fiscus wanneer je als bedrijfsleider managementfees of andere bonussen uitkeert via een constructie met bv. managementvennootschappen.

Sinds 2019 focust de Belgische fiscus opmerkelijk actief op fraude met bonussen uitgekeerd door managementvennootschappen. Regelmatig trekt de controleur hierbij te snel conclusies en zien heel wat bedrijfsleiders en ondernemers hun welverdiende beloning verloren gaan in een stevige extra aanslag op hun bedrijfswinsten. Operationele vennootschappen verschuiven hun winsten wel eens via managementvennootschappen om hoge belastingen te ontwijken. Dat leidt logischerwijs tot grote discussies met de fiscus.

Management als betaalde dienstverlening

Een managementvennootschap factureert de diensten die ze verleent aan een operationele vennootschap. Bedrijfsleiders, kaderleden en vrije beroepen hanteren deze manier vaak om zich maandelijks te bezoldigen. Afhankelijk van het resultaat van hun prestaties kunnen zij zich ook een extra managementfee of bonus uitkeren.Dat de operationele vennootschap deze kosten aftrekt van haar ‘winst voor belasting’ en de btw recupereert, is een doorn in het oog van de fiscus. Hoewel deze manier van werken fiscaal correct is, interpreteren heel wat belastingcontroleurs dit al te gauw als frauduleus. Bijgevolg eist de belastinginspectie tal van sluitende bewijzen om de geleverde prestatie te verantwoorden. Wanneer de ondernemer of bedrijfsleider deze niet kan voorleggen volgt een stevige aanslag, die vaak voor de rechtbank wordt betwist.Gelukkig stelde Het Hof van Cassatie in 2019 alvast dat het om het even is of een bedrijfsleider een dienst levert in eigen naam of in naam van zijn vennootschap. De kosten die verbonden zijn aan de dienst zijn sowieso aftrekbaar in de vennootschapsbelasting. Hoewel het arrest duidelijk is, leidt dit in de praktijk toch nog herhaaldelijk tot vervelende discussies.

Eenmalige ronde bonussen zijn een struikelblok voor de fiscus

Momenteel staan vooral de eenmalige bonussen in het oog van de inspectiestorm. Wanneer ondernemers of managers niet kunnen verantwoorden waarom zij naast hun maandelijkse vergoeding voor het management nog een extra krijgen, dan volgen er vaak problemen. Vooral de ronde bedragen van extra vergoedingen doen de fiscus vaak besluiten dat er onvoldoende bewijsstukken zijn. Heel wat ondernemers en managers vergeten dat er een dag komt waarop ze zich moeten rechtvaardigen tegenover de fiscus. Ze schrijven ronde bonussen over, zonder gedetailleerde motivatie en dat triggert de belastingcontroleurs.Om de financiële slagkracht van hun operationele vennootschap te garanderen, houden de meeste ondernemers en bedrijfsleiders hun maandelijkse managementvergoeding vaak eerder aan de lage kant. Ze bekijken dan op het einde van het boekjaar of er ruimte is voor een eenmalige extra uitkering voor hun noeste arbeid. Wanneer de fiscale ambtenaar die welverdiende extra dan onmiddellijk interpreteert en bestraft als een ‘wegfactureren’ van bedrijfswinst, voelt de ondernemer of bedrijfsleider zich terecht gepest.Vaak gaat het hier om fikse bedragen en kan de inspectie tot drie -en bij fraude zelfs tot zeven- jaar terug in de tijd gaan. Bovendien kan bovenop de verschuldigde belastingen nog een verhoging komen van 10 tot 15%, kan de vennootschap deze kosten niet aftrekken én moet ze de btw terugbetalen!Deze aanslag aanvechten voor een rechtbank loont dus absoluut de moeite. Hou er wel rekening mee dat dit alleen kans op slagen biedt wanneer er voldoende bewijsstukken kunnen worden aangereikt om een de gefactureerde prestaties te rechtvaardigen.

Beter voorkomen dan genezen!

Ook hier geldt de regel dat het beter voorkomen is dan genezen. Uiteraard hebben diverse rechtbanken zich de afgelopen jaren gebogen over de bonussen. Uit hun arresten hebben we enkele belangrijke tips kunnen distilleren die ondernemers en bedrijfsleiders heel wat miserie kunnen besparen. De belangrijkste zetten we graag op een rijtje:

1. Beschrijf de taken gedetailleerd

Beschrijf alle taken van de manager zo gedetailleerd mogelijk. Omschrijf letterlijk wat hij of zij doet in plaats van gewoon de naam van de functie te vermelden.

2. Bereken bonussen consequent

Zorg dat alle aangevoerde bewijsstukken in dezelfde lijn liggen. Een rechtbank baseert haar beslissing bij voorkeur op meerdere bewijsstukken.

3. Steek een bepaalde logica in de toegekende bonussen

Het willekeurig toekennen van bonussen werkt in het nadeel van de manager of ondernemer. Zorg ervoor dat er een bepaalde economische logica achter de extra vergoeding zit.

4. Maak acte van bovenstaande punten

De beschrijving van de taken die de manager uitvoert en de manier waarop de bonussen worden berekend, dienen duidelijk op papier te staan. Neem in het verslag van de algemene vergadering bovendien de berekening van de bonussen op en motiveer de toekenning ervan.

5. Zorg voor een sluitende verdediging

Verzamel zorgvuldig alle documenten die aantonen dat de bezoldigde manager actief is in de onderneming. Mailverkeer, uurroosters, administratie over afgehandelde projecten, … Het zijn allemaal waardevolle stukjes in het mozaïek van een degelijke verantwoording van de uitgekeerde bonussen.